Sporadyczny kaszel u noworodka czy niemowlaka często budzi niepokój rodziców, zwłaszcza iż może on zwiastować szereg różnego typu schorzeń. Sam w sobie nie jest jednostką chorobową, lecz nie pojawia się bez przyczyny. Kiedy należy zgłosić się do lekarza, a w jakich przypadkach problem można rozwiązać samodzielnie?
Kaszel u niemowlaka bez dodatkowych objawów
Kaszel u niemowlaka bez gorączki i kataru, czyli bez dodatkowych objawów chorobowych, może świadczyć o suchym powietrzu, jakie wypełnia mieszkanie. Rodzice często mają tendencję do tego, aby nie otwierać okien, gdy w pomieszczeniu znajduje się niemowlę. Niemniej jednak wietrzenie jest konieczne dla zachowania prawidłowego poziomu nawilżenia powietrza. Należy natomiast unikać przeciągów oraz eksponowania niemowlaka na chłodne powietrze bez odpowiedniego ubioru. Jeśli kaszel wynika z suchości powietrza, po właściwym jego nawilżeniu powinien ustąpić. Rodzice uskarżają się również na kaszel po karmieniu u niemowlaka – ten, w przypadku braku dodatkowych objawów, może zwiastować refluks. Warto więc obserwować dziecko pod kątem ulewania, które – choć charakterystyczne dla niemowląt – nie powinno występować w nadmiarze.
Objawem jakich chorób może być sporadyczny kaszel?
Sporadyczny kaszel najczęściej jest pierwszym objawem zapalenia dróg oddechowych. Na początek występuje rzadko, jednak z czasem jego częstotliwość zaczyna się nasilać. W parze z kaszlem idą również inne objawy, takie jak katar, gorączka, ogólne osłabienie czy brak apetytu. Najgroźniejszy jest suchy kaszel, który może zwiastować zapalenie krtani lub tchawicy. W najcięższych przypadkach dziecko może potrzebować pilnej pomocy medycznej, zwłaszcza jeśli zaczyna się dusić. Sporadyczny kaszel występuje również przy zapaleniu oskrzeli – zwykle mamy wtedy do czynienia z kaszlem mokrym. Należy uważać, aby nie doszło do zapalenia płuc, którego leczenie wymaga – w przypadku tak małych dzieci – hospitalizacji. W bardzo rzadkich przypadkach kaszel występuje na tle alergicznym, jednak mamy z nim do czynienia niemal wyłącznie u starszych niemowlaków. Tymczasem u noworodków w pierwszej kolejności należy wykluczyć ewentualną infekcję, której leczenie – w niektórych przypadkach – odbywa się w warunkach szpitalnych (mowa tutaj głównie o pacjentach, którym trzeba podać antybiotyk).
Suchy i mokry kaszel – kiedy do lekarza?
Sporadyczny kaszel jest o tyle problematyczny, że trudno samemu określić jego przyczynę. Jeśli tylko zaczyna się nasilać, należy natychmiast zgłosić się do lekarza. U małych dzieci infekcje dróg oddechowych rozwijają się w bardzo szybkim tempie, dlatego nie można zwlekać z udzieleniem maluchowi pomocy. Natomiast w sytuacji, gdy kaszel występuje naprawdę sporadycznie, moment zgłoszenia się do lekarza zależy tak naprawdę od wieku i ogólnego stanu dziecka. Noworodki powinny być zbadane przez specjalistę w jak najkrótszym czasie. Oceni on, czy u dziecka nie rozwija się infekcja – noworodki mają stosunkowo niewielką odporność, dlatego bardzo istotne jest wdrożenie odpowiedniego leczenia, jeśli jest ono konieczne. Tymczasem w przypadku starszych niemowlaków można samemu obserwować, w jakich sytuacjach pojawia się kaszel. Pozwoli to precyzyjniej określić jego przyczynę, a także podać dokładniejsze informacje lekarzowi podczas wizytę. Należy udać się na nią, gdy kaszel nie mija po około tygodniu. Jeżeli objaw zacznie się nasilać bądź w międzyczasie pojawią się inne symptomy, nie zwlekajmy z wizytą. Przyczyn kaszlu, zarówno sporadycznego, jak i występującego z większą częstotliwością, może być wiele. Postawienie właściwej diagnozy to zadanie dla lekarza pediatry, który w razie potrzeby skieruje dziecko na dalszą diagnostykę. Pamiętajmy, aby noworodki w każdym przypadku poddać kontroli lekarskiej. Kaszel po karmieniu lub połączony z ulewaniem możemy zgłosić też położnej podczas tak zwanych wizyt patronażowych. Najczęściej jednak będzie trzeba udać się z dzieckiem osobiście do przychodni, aby lekarz ocenił jego stan zdrowia, przeprowadzając niezbędne badania.
