Gry edukacyjne pozwalają uczyć się przez zabawę, a także wspierają terapię różnego typu zaburzeń wieku dziecięcego.
Z artykułu dowiesz się:
- czym są gry edukacyjne,
- jaka jest największa zaleta tego rodzaju gier,
- jakie korzyści przynoszą gry edukacyjne,
- jakie są najlepsze gry edukacyjne,
- jakie gry wybrać: online czy offline,
- jak wykorzystać tego rodzaju gry do kształtowania konkretnych umiejętności.
Z grami edukacyjnymi dzieci mają do czynienia zarówno w przedszkolu czy w szkole, jak i w domu. Pomagają one rozwijać umiejętności, zdobywać wiedzę, a także sprawdzają się w roli pomocy terapeutycznych. W dodatku mają bardzo przyjazną formułę, dzięki której najmłodsi chętnie po nie sięgają.
Czytaj także: Prezenty świąteczne dla dzieci w wieku wczesnoszkolnym
Gry edukacyjne – czym tak naprawdę są?
Gry dla dzieci można podzielić na kilka rodzajów, przy czym jednym z nich są właśnie gry edukacyjne. Czym właściwie są i jak odróżnić je od innych gier? Otóż realizują one ideę nauki przez zabawę, a jednocześnie pozwalają zdobywać nowe umiejętności oraz kształtować te, które dziecko już nabyło. Gra edukacyjna może być wykorzystywana przez nauczycieli, rodziców czy terapeutów, natomiast starsze dzieci mogą pracować z nią samodzielnie. Mają przeróżne formy, występując pod postacią:
- gier karcianych,
- planszówek,
- gier komputerowych,
- mat ćwiczeniowych,
- gier typu memory.
Nauka przez zabawę, czyli największa zaleta gier edukacyjnych
Korzyści z gier edukacyjnych można wymienić naprawdę sporo, jednak największą ich zaletą jest fakt, iż pozwalają dziecku zdobywać wiedzę w nietypowy, czasami wręcz niezauważalny dla niego sposób. To właśnie dlatego tego rodzaju gry zyskują aprobatę nauczycieli, zajmując istotne miejsce w nowoczesnych modelach wychowawczo-edukacyjnych. Trudno bowiem zachęcić ucznia do nauki liczenia, dając mu do dyspozycji książkę i materiały piśmiennicze. Jeśli jednak jego zadaniem będzie przejście na kolejny poziom gry, to z chęcią wykona proste obliczenia, a z czasem zabierze się również za te trudniejsze. Nauka przez zabawę to główna zaleta gier edukacyjnych, niemniej jednak nie chodzi tutaj wyłącznie o zdobywanie podręcznikowej wiedzy. W przypadku młodszych dzieci możemy mówić o różnego rodzaju umiejętnościach, dzięki którym stają się samodzielne i bardziej otwarte na otaczający je świat. Potencjał gier edukacyjnych jest tak duży, że chętnie wykorzystują go producenci zabawek dla dzieci w każdym wieku.
Jakie korzyści wynikają z gier edukacyjnych?
Uczenie poprzez zabawę to jedna z pierwszych korzyści, jaka przychodzi na myśl w kontekście gier edukacyjnych. Niemniej jednak jest ich znacznie więcej – warto wspomnieć chociażby o:
- nauce wytrwałości i cierpliwości,
- skupieniu uwagi na jednym temacie przez określony czas,
- rozwijaniu umiejętności myślenia logicznego i analitycznego,
- rozwijaniu umiejętności szybkiego podejmowania decyzji,
- osłuchiwaniu się z nowymi formułami, w tym również w językach obcych,
- pobudzaniu wyobraźni i kreatywności,
- nabywaniu umiejętności współpracy – dotyczy gier dedykowanych grupom.
Kreatywne gry edukacyjne dla dzieci, czyli jakie są najlepsze gry edukacyjne dla dzieci?
Gry edukacyjne dla 4-latka będą różniły się od gier edukacyjnych dedykowanych dzieciom w wieku szkolnym, dlatego zawsze należy dobierać je uważnie, mając na uwadze zalecenia producenta. Ważnym aspektem jest wiek, ale również stopień rozwoju dziecka, co podkreślają zwłaszcza pedagodzy oraz terapeuci. Najlepsze gry edukacyjne oraz ich charakterystykę przedstawia poniższa tabela:
| Gra edukacyjna | Charakterystyka |
| Dopasowywanie elementów | Dziecko ma za zadanie dopasować elementy pasujące do konkretnego obrazka – dobrym przykładem są puzzle mama i dziecko, gry z serii Pucio czy CzuCzu. |
| Układanie sylab w słowa | Zadanie polega na ułożeniu słowa z sylab – puzzle dodatkowo przedstawiają elementy, które po połączeniu stworzą jeden obraz. |
| Sumowanie i odejmowanie | Dziecko przyporządkowuje liczby do obrazków, uczy się też sumować poszczególne i odejmować poszczególne elementy. |
| Gotowanie | Zestawy zawierają puzzle z różnymi produktami spożywczymi, które można ze sobą łączyć na specjalnych planszach. Jednocześnie dziecko uczy się ich nazw po angielsku. |
| Dobieranie kształtów | Gra polega na rzucaniu kostką i odnajdywaniu na obrazkach konkretnych kształtów, jakie ta wskaże. |
Wybór konkretnej gry edukacyjnej zależy w dużej mierze od tego, jakie umiejętności chcemy kształtować u dziecka. Niektóre propozycje sprawdzają się na wielu polach – zwykle oznaczone są przez producentów konkretnym przedziałem wiekowym, przy czym dla każdego podane są osobne aktywności. Jest to o tyle istotne, że proponowanie dziecku gier, które są dla niego zbyt trudne, może zniechęcić do dalszej nauki. Warto mieć świadomość, że grę edukacyjną można wykorzystać nie tylko tak, jak radzi producent, lecz również zgodnie z własnymi potrzebami czy pomysłami.
Które gry edukacyjne wybrać: online czy offline?
Gry edukacyjne dla dzieci możemy najogólniej podzielić na takie, z których najmłodsi korzystają przy pomocy sprzętów elektronicznych bądź bez ich użycia. Gry edukacyjne online nie cieszą się dobrą sławą, zwłaszcza wśród pedagogów czy logopedów. Są oni zdania, że dziecko nie powinno spędzać zbyt wiele czasu przed ekranem komputera ani telewizora, gdyż nie wpływa to korzystnie na jego rozwój. Niemniej jednak w pewnych przypadkach gry online mają rację bytu. Przede wszystkim nie jesteśmy w stanie całkowicie uchronić dzieci przed światem wirtualnym – wręcz przeciwnie, gdyż już na wczesnym etapie edukacji korzysta się z licznych, interaktywnych pomocy naukowych. Gry edukacyjne online sprawdzają się na przykład w długiej podróży, czekając w kolejce do lekarza czy w czasie załatwiania pilnych spraw urzędowych. Innymi słowy, wszędzie tam, gdzie zapewnienie dziecku ciekawego zajęcia jest po prostu bardzo trudne. Musimy jednak pamiętać o tym, że bazą do zdobywania wiedzy są gry offline. Tymczasem gry online mogą stanowić swego rodzaju dodatek, który wielu rodziców traktuje jak swoiste koło ratunkowe.
Jak wykorzystać gry edukacyjne do kształtowania konkretnych umiejętności?
Zabawa edukacyjna pomaga kształtować umiejętności:
- językowe,
- matematyczne,
- związane z logicznym myśleniem,
- związane z myśleniem kreatywnym.
Dodatkowo poszerzają słownictwo, zachęcając do poznawania nowych struktur. Niemniej jednak pojawia się pytanie, jak właściwie korzystać z gier edukacyjnych? Przede wszystkim nie należy zmuszać pociechy do tego, aby wykonywało czynności zgodnie z instrukcją. Niektóre dzieci mają własne pomysły na wykorzystanie danej gry, warto więc pozwolić im je zrealizować. Podejście schematyczne może spowodować, że dziecko prędzej czy później odmówi współpracy. Nie można również wywierać na dziecku presji – być może nie jest ono jeszcze gotowe do wykonania konkretnej czynności bądź nie posiada jeszcze umiejętności wymaganych w danej grze. Zabawę edukacyjną możemy natomiast wykorzystywać na wielu polach, a pewne elementy wiedzy warto przemycać dodatkowo, nawet jeśli nie są one zawarte w grze. Z drugiej strony, bardzo istotna jest obserwacja dziecka i postępów, jakie zrobiło w danym czasie. Może to pomóc wychwycić pewne nieprawidłowości, które warto skonsultować na przykład z pedagogiem czy wychowawcą. Jednocześnie wnikliwa obserwacja pozwala odkryć talent, jaki dziecko posiada, a którego wcześniej mogliśmy nie zauważyć.
Najczęściej zadawane pytania:
Kiedy warto sięgnąć po gry edukacyjne?
Gry edukacyjne przeznaczone są zarówno dla niemowlaków, jak i starszaków. Ważne, aby konkretny rodzaj dopasować do wieku dziecka oraz umiejętności, jakie posiada.
Jakie umiejętności kształtują gry edukacyjne?
Gry edukacyjne pomagają kształtować umiejętności językowe, matematyczne, związane z myśleniem analitycznym czy skupieniem uwagi na danym temacie.
Jak wykorzystać gry edukacyjne w codziennej pracy z dzieckiem?
Dziecko powinno z własnej woli sięgać po wybraną grę edukacyjną, dzięki czemu zabawa staje się znacznie efektywniejsza. Nie należy przymuszać pociechy do wykonywania zadań w taki sposób, w jaki zaleca producent.
