Szachy dla dzieci nie muszą być stereotypowo kojarzoną nudną grą. Czy warto zainteresować swoją pociechę tym ciekawym i rozwojowym sportem?
Czego dowiesz się z poniższego artykułu?
- z jakich powodów warto nauczyć dziecko grać w szachy;
- jak szachy wpływają na rozwój logicznego myślenia;
- z jakich metod korzystać, ucząc pociechę gry w szachy;
- z jakich książek warto korzystać;
- w jaki sposób można zmotywować dziecko do nauki i poznawania nowych figur szachowych.
Gra w szachy może okazać się doskonałym sposobem rozrywki, który dodatkowo wiąże się z wszechstronnym rozwojem umysłowym. Jeśli szukasz innych możliwości, które zaoferują dziecku frajdę, a jednocześnie będą kształciły różnorodne umiejętności, przeczytaj też artykuł o innych ciekawych grach planszowych.
Dlaczego warto nauczyć dziecko grać w szachy?
Wielokrotnie powtarzanym stereotypem jest pogląd mówiący o tym, że szachy są nudne i niewarte zainteresowania. Nic bardziej mylnego! Dzięki tej grze dzieci mogą nie tylko pracować nad szeroko pojętym rozwojem umysłowym, ale również dobrze się bawić. Interakcja z rówieśnikami mającymi podobne zainteresowania sprzyja nie tylko rozwojowi intelektualnemu, ale również społecznemu i emocjonalnemu. Zajęcia szachowe prowadzone w grupach przez kompetentnych instruktorów mogą pomóc w nawiązywaniu kontaktów i nauce dostosowywania się do panujących reguł. Również gra w szachy w gronie rodzinnym wiąże się z wieloma pozytywnymi efektami – jednym z nich jest chociażby wzmacnianie wzajemnej relacji podczas wspólnego spędzania czasu. Wreszcie – nauka nowych umiejętności może w znacznym stopniu wpłynąć na samoocenę i pewność siebie. Jakie inne korzyści wiążą się z nauką gry w szachy dla dzieci?
- Rozwój na różnych płaszczyznach – gra w szachy dla dzieci wiąże się z nauką dyscypliny, wytrwałości i godnego zachowania sportowego. Dzięki rozgrywaniu partii z przeciwnikami dziecko może nauczyć się zarówno radzenia sobie z porażką, jak i z sukcesem. Innym obszarem rozwoju jest też nauka strategicznego myślenia, które jest nieocenioną umiejętnością potrzebną podczas rozwiązywania wszelkiego rodzaju problemów.
- Dostępność tego typu rozrywki – gra w szachy to gra, która nie wymaga od rodziców dużych nakładów finansowych. Szacunkowo, aż kilkadziesiąt milionów osób każdego dnia spędza czas na grze w szachy. Jest to sport dostępny dla osób w każdym wieku, bez względu na formę fizyczną, narodowość czy umiejętności językowe. Najważniejsze są tylko chęci i motywacja do poszerzania swojej wiedzy dotyczącej szachowych zasad.
- Zabawa i rozrywka – choć nauka gra w szachy wymaga wysiłku umysłowego, jest on połączony z zabawą. Zdrowe współzawodnictwo może być wspaniałym sposobem na spędzanie wolnego czasu – zarówno w gronie rodziny, jak i rówieśników.
Jak gra w szachy wpływa na logiczne myślenie u dzieci?
Szachy są grą, która rozwija wiele obszarów związanych z logicznym myśleniem. Ich wielowymiarowość sprawia, że wiele systemów szkolnictwa wprowadza ten sport do programów nauczania. Jakie korzyści dotyczące zdolności umysłowych są rozwijane podczas nauki gry w szachy dla dzieci?
| Pamięć | Rozwinięta teoria szachowa sprawia, że nauka podstawowych wariantów wymaga nieustannego zaangażowania pamięciowego. Dziecko musi sprawnie rozpoznawać wzory i gimnastykować umysł w celu ich szybkiej wizualizacji w czasie rzeczywistym. |
| Koncentracja | Koncentracja jest umiejętnością, której rozwój jest nie lada wyzwaniem dla wielu osób. Nauka gry w szachy dla dzieci w dużej mierze wiąże się właśnie z koniecznością długotrwałej koncentracji. Zdolność w tym obszarze jest rozwijana podczas każdej gry. |
| Logika | Bez logicznego myślenia niemożliwe jest wygrywanie partii szachowych. Niezbędne jest przewidywanie konsekwencji podejmowanych działań. Dzięki szachom możliwe jest ukształtowanie myślenia przyczynowo-skutkowego już we wczesnym wieku. |
| Wyobraźnia | Liczba kombinacji na szachownicy jest praktycznie nieskończona. Właśnie dlatego zasady gry w szachy dla dzieci w żadnym stopniu nie wprowadzają ograniczeń dla kreatywności i wyobraźni. Możliwość wychodzenia poza schematy pokazuje młodym adeptom szachów, że od każdej reguły istnieją odstępstwa i czasem warto podążać własną drogą, a nie jedynie trzymać się bezpiecznych, lecz utartych, schematów. |
| Konsekwencja | Podczas partii szachów, niektóre decyzje wiążą się z koniecznością kontynuowania rozpoczętej strategii. Dodatkowo – każdy ruch wywołuje pewne konsekwencje. Czasem są one pozytywne, a czasem negatywne. Nigdy jednak nie można ich uniknąć. |
| Systematyczność i regularna praca | Konieczność opanowania pamięciowego wielu zasad i schematów na szachownicy, wymaga systematycznej pracy. Aby skutecznie wykorzystywać zdobytą wiedzę, należy też ćwiczyć jej praktyczne wykorzystywanie. Bez systematyczności niemożliwe jest osiąganie pożądanych wyników podczas rozgrywania partii. |
Jak nauczyć dziecko grać w szachy?
Jedną z możliwości nauki gry w szachy jest skorzystanie ze zorganizowanych zajęć z instruktorem. Nauka z rówieśnikami z pewnością będzie rozwojowa i przyjemna dla każdej pociechy. Jednak dziecko może też nauczyć się grać w szachy w domowym zaciszu. Warto wykorzystać w tym celu gotowe podręczniki, aplikacje czy programy komputerowe. Ważne jest wspólne ćwiczenie i rozgrywanie partii. Nauka powinna przebiegać w swobodnej atmosferze, a także angażować dziecko w jak największą ilość interakcji. Nie można też przesadzić z ilością suchej teorii – najważniejsza jest praktyka i zdrowa rywalizacja. Dzięki nim szachy nie będą kojarzyły się z przykrym obowiązkiem, a z dobrą zabawą w gronie najbliższych.
Jakie są najlepsze książki i aplikacje do nauki szachów?
Aby w miłej atmosferze nauczyć pociechę grać w szachy, warto sięgnąć po dobrą, kolorową książkę lub rzetelnie przygotowaną aplikację. Czym powinny charakteryzować się materiały do nauki? Przede wszystkim niezbędne są przejrzyste ilustracje i użycie zrozumiałego języka. Korzystna będzie też jak największa liczba przykładów i zrozumiałe wytłumaczenie bardziej skomplikowanych reguł. Jakie tytuły warto rozważyć podczas poszukiwań książki idealnej?
- „Szachy część 1”, Mirosława Litmanowicz;
- „Szkolny podręcznik szachowy” Anatolij Karpow;
- „Kraina szachów 1”, Marcin Korzekwa.
Jak zachęcić dziecko do gry w szachy?
Kluczem do sukcesu jest nauka poprzez zabawę. Gra w szachy nie może być dla dziecka przykrym obowiązkiem. Warto więc pamiętać o tym, że na etapie nauki nie należy wprowadzać zbyt dużej ilości informacji jednocześnie. Nowe tematy będą najlepiej przyswajane, jeśli poprzednio nabyte umiejętności staną się łatwe i dziecko będzie umiało stosować je bez zbędnego wysiłku.
Skuteczną zachętą może być podarowanie dziecku prezentu w formie nowej szachownicy czy ozdobnych bierek. Powiew świeżości właśnie w takiej formie może stać się impulsem do znalezienia pokładów motywacji do regularnego rozgrywania partii. Ciekawym sposobem może być też wykorzystanie możliwości, jaką są szachy dla dzieci online. Dzięki temu rozwiązaniu możliwe jest współzawodniczenie z graczami z różnych zakątków świata. Takie partie mogą być interesujące i ciekawe, a tym samym z pewnością zachęcą pociechę do systematycznych ćwiczeń.
Niezawodnym sposobem będzie też stosowanie metody gratyfikacji. Tablice celów, zapisywanie osiągnięć, nagradzanie systematycznej nauki czy wręczanie dziecku drukowanych medali z pewnością wzmocnią samoocenę i wpłyną na poziom motywacji i inspiracji do nauki.
Najczęściej zadawane pytania:
Czy warto nauczyć dziecko gry w szachy?
Zdecydowanie warto nauczyć dziecko gry w szachy. Poznawanie zasad, figur, a także regularne rozgrywanie partii wiążą się z wieloma korzyściami. Obejmują one zarówno obszar zdolności intelektualnych, jak i umiejętności komunikacyjnych i społecznych.
W jakim wieku rozpocząć naukę gry w szachy?
Naukę gry w szachy mogą rozpocząć w formie zabawy już dzieci czteroletnie. Jednak wiek, który pozwala na faktyczne rozpoczęcie nauki wzorów na szachownicy to z reguły 7 lat.
Czy gra w szachy może pomóc w nauce?
Dzięki rozwojowi umysłowemu oceny dziecka, które rozpocznie naukę gry w szachy, mogą znacząco się podnieść. Jest to możliwe dzięki rozwojowi pamięci, myślenia przyczynowo-skutkowego, a także zdolności koncentracji.
